ตรวจน้ำมันเรือ Speed Boat จ.ภูเก็ต

กรณีปัญหาศึกษา จากหน้างานจริงที่พบการเข้าตรวจสอบหน้างาน และการเก็บตัวอย่างน้ำมันเครื่องเรือ Speed Boat จ.ภูเก็ต

เครื่องยนต์ถือได้ว่าเป็นหัวใจหลักสำคัญของยานยนต์ทุก ๆ ประเภทเลยก็กว่าได้ ทั้งเครื่องยนต์ของ รถยนต์ รถจักรยานยนต์ เรือ หรือแม้แต่กระทั่งเครื่องบิน แต่องค์ประกอบที่จะทำให้เครื่องยนต์สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากประสิทธิภาพน้ำมันเชื้อเพลิง ประสิทธิภาพของระบบเผาไหม้ ประสิทธิภาพของระบบการจุดระเบิด และอีกสิ่งหนึ่งสิ่งที่ถือว่าเป็นเรื่องสำคัญมาก ที่ในหลาย ๆ ครั้งทุกคนอาจจะมองข้าม นั่นก็คือ ระบบการหล่อลื่นของเครื่องยนต์ แต่พอเครื่องยนต์เกิดปัญหาใด ๆขึ้นมา สิ่งที่ต้องกลายเป็นผู้ต้องสงสัย อันดับแรก ๆ ที่ทุกคนจะต้องนึกถึงก่อน นั้นก็คือระบบการหล่อลื่น ที่มี “น้ำมันเครื่อง” เป็นผู้ต้องหานั่นเอง

ดังเช่นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ ในเครื่องบินจากท่าอากาศยานดอนเมือง บินตรงไปยังสนามบินภูเก็ต ซึ่งมีเจ้าหน้าที่เทคนิคน้ำมันเครื่อง ZIC 2 ท่าน นั่งไปบนเครื่องลำนั้น พอไปถึงสนามบินภูเก็ต ก็มีรถของเซลล์น้ำมันเครื่อง ZIC มารอรับ โดยมีตัวแทนที่ขายน้ำมันเครื่อง ZIC ให้กับวงการเรือในภาคใต้มาด้วยอีก 1 ท่าน เพื่อมารับทราบตรวจสอบในหน้างานจริง และฟังปัญหา จากลูกค้ากลุ่มเรือท่องเที่ยว อย่าง เรือ Speed boat ที่มีกรแจ้งมาว่าเครื่องยนต์เรือเกิดการพังเสียหาย และ 1 ในเรือทั้งหมดที่เกิดปัญหาการพัง เกิดปัญหาชาร์ปละลาย จากนั้นจึงเดินทางต่อ ไปยังชายหาด สารสิน (อยู่ใกล้สะพานสารสิน จ.ภูเก็ต)

เพื่อไปลงเรือ Speed boat พร้อมกับกลุ่มนักท่องเที่ยวอีก 43 คน คนขับและลูกเรืออีก 3 คนเพื่อเดินทางไปยัง เกาะสิมิลัน จ.พังงา พื้นที่ ๆ มีท้องทะเล ที่สวยเป็นอันดับต้นๆ ของภาคใต้

ใช้เวลาเดินทางจากชายหาดสารสิน 1 ชั่วโมง 40นาที กับ เรือ Speed boat

ที่เป็นเครื่องยนต์ Honda ขนาด 250 แรงม้าที่ความเร็ว 5,500 รอบ/ นาที ยาว ตลอดการเดินทาง หลังจากที่เรือใช้เวลาเดินทางมานาน ก็ได้ถึงหมู่เกาะ สิมิลันโดยเกาะที่เรือได้เข้าไปเทียบชายหาด โดยลูกเรือเรียกกันว่าเกาะ 4

หลังจากที่เรือจอดพักเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ลงไปเล่นน้ำ เจ้าหน้าที่เทคนิคน้ำมันเครื่อง ZIC 2 ท่าน ได้ช่วยกันทำการเก็บตัวอย่างจากเครื่องยนต์ของเรือ

โดยการใช้อุปกรณ์จัดเก็บตัวอย่างน้ำมันเครื่อง จากโฟคัสแล็บ มาเตรียมเก็บ ลูกเรือมาเปิดฝาครอบเครื่องเรือ ที่ใช้สำหรับกันน้ำทะเลออก และเจ้าหน้าเทคนิคเข้าไปเช็คระดับของน้ำมันเครื่องเรือ จากก้านวัดระดับน้ำมันเครื่อง ที่สิ่งที่ปรากฏกับเป็นที่น่าตกใจเป็นอย่างมากคือ ที่ก้านเช็คระดับน้ำมันเครื่องมีเพียงน้ำมันเครื่องติดอยู่ที่ปลายก้านวัดเพียงแค่ 1ใน 4 ส่วนของก้านวัดเท่านั้น

จากนั้นก็แจ้งไปที่คนขับเรือให้ทราบ เพื่อขอน้ำมันเครื่องมาเติมเพิ่ม คนขับเรือไปหยิบน้ำมันเครื่อง ZIC X9 5w-40 แต่ปรากฏว่าเป็นแกลลอนเปล่าไม่มีน้ำมันเครื่อง และติดต่อไปยังเรือลำอื่นที่มาด้วยกัน ก็ไม่มีน้ำมันเครื่องติดมาเช่นกัน

ทำไมเรือจึงสามารถนำน้ำมันเครื่อง ZIC X9 5w-40 มาใส่เรือได้ มันคือน้ำมันเครื่องรถยนต์ไม่ใช่หรอ? ตามมาตรฐานน้ำมันเครื่องประเภทนี้ ZIC X9 5w-40 คือ API SN/CF หากเปรียบเทียบด้านมาตรฐานของน้ำมันเครื่องสำหรับเรือ ที่มีการระบุไว้ที่เครื่องเรือ คือ API SG, SH, SJ SAE 10w-30 ซึ่งถ้าดูตามมาตรฐาน API น้ำมันเครื่อง ZIC X9 5w-40 API SN/CF เป็นน้ำมันเครื่องที่มีมาตรฐานสูงกว่าที่ระบุไว้มาก และหากเทียบที่เบอร์ความหนืด มาตรฐานเดิมที่เครื่องยนต์เรือแนะนำไว้ คือ SAE 10w-30 ซึ่งถือว่าค่าความหนืดนั้นมีความใส หากไปใช้กับเครื่องยนต์เรือที่ต้องมีการใช้รอบสูงอยู่ตลอดเวลา ก็เสี่ยงที่จะทำให้น้ำมันเครื่องมีการระเหยไปกับระบบเผาไหม้ได้สูง ดังนั้นแล้วจึงควรมีการขยับเบอร์ความหนืดขึ้น เพื่อให้มีความเหมาะสมต่อการใช้งาน เช่นเบอร์ความหนืดที่ SAE 40 ซึ่งสินค้าน้ำมันเครื่อง ZIC X9 ก็มีเบอร์ความหนืดเริ่มต้นที่เหมาะสมต่อการใช้งานคือ SAE 5w-40 และยังมีค่าความเป็นสังเคราะห์ที่สูง โดยดูจากเลขหน้า w ที่เป็นเลข 5 ซึ่งถ้าเป็นสินค้าที่ผลิตมาจาก SK จะมีการการันตีถึงวัตถุดิบหลักที่จะใช้ในการผลิตเป็นน้ำมันเครื่อง ว่าจะใช้ BASE OIL III ในปริมาณ 85-90% เป็นวัตถุดิบหลักตั้งต้นในการผลิตเป็นน้ำมันเครื่องแล้ว ดังนั้นคุณสมบัติของน้ำมันเครื่องจึงมีความเป็นสังเคราะห์แท้ 100% ดังนั้นทางทีมเทคนิคน้ำมันเครื่อง ZIC จึงได้แต่รับทราบถึงปัญหาแต่ก็ไม่สามารถแก้ไขอะไรได้จนนักท่องเที่ยวขึ้นเรือมาจนครบ และเมื่อถึงเวลากลับ เสียงเครื่องยนต์สตาร์ท เรือก็ค่อย ๆไหลตามน้ำแบบช้า ๆ ผ่านออกมาจากพื้นที่แนวปะการัง เมื่อเรือผ่านพ้นออกมาจากแนวปะการังแล้ว เสียงดันคันเร่งเรือ ก็เกิดขึ้น พร้อมกับเสียงของเครื่องยนต์เรือ

และเข็มไมล์วัดรอบเริ่มขยับขึ้นมาที่ 5,000 รอบ/นาที และขยับไปจนถึง 5,500 รอบ/นาที โดยที่เรือใช้ความเร็วที่ 5,500 รอบ/ นาที ตลอดการเดินทาง จนเรือถึงฝั่ง โดยที่ในใจของทางทีมเทคนิคน้ำมันเครื่อง ZIC ต่างทราบกันอยู่ในใจว่า เรือ Speed Boat ที่กำลังนั่งอยู่นี้ ในเครื่องยนต์ทั้ง 3 เครื่องมีน้ำมันเครื่องไม่พอต่อการใช้งานที่รอบสูงขนาดนี้นะ

และมันก็พร้อมที่จะเกิดปัญหาขัดข้อง กับเรือ ได้ในทุก ๆ วินาที แต่สุดท้ายเรือก็สามารถเดินทางกลับถึงชายหาดสารสินพร้อมด้วยความโล่งอกของทีมงานน้ำมันเครื่อง ZIC ด้วยเวลา 1 ชั่วโมง 40 นาที หลังจากนั้นทาง เจ้าหน้าที่เทคนิคน้ำมันเครื่อง ZIC ก็แจ้งกับเซลล์ ZIC เพื่อให้ทำการ นัดหมายกับผู้มีอำนาจในการตัดสินใจ และรับฟังถึงปัญหาที่เกิดขึ้นกับเรือ

โดยเรือที่พังทั้งหมดมี 5 ลำ ลำที่ 1 – 3 มีปัญหาน้ำเข้าฝาสูบ และน้ำเข้าที่อ่างน้ำมันเครื่อง, ลำที่ 4 ซีลยางของปั๊มน้ำมันเครื่องหลุด, ลำที่ 5 (ตามที่ได้รับข้อมูลจากแหล่งข่าว) เรือลำนี้เป็นเรือชุดแรก ๆ ที่ซื้อเข้ามาใช้งาน ตั้งแต่ที่จัดตั้งบริษัทขึ้นมาใหม่ ๆ และมีอายุการใช้งานเกือบ 4,000 ชั่วโมง ซึ่งถือว่าสูงมาก เพราะโดยปกติ อายุการใช้งานของเครื่องยนต์เรือ จะประมาณ 2,500-3,000 ชั่วโมง (จากคำอธิบายของช่าง ที่รับโอเวอร์ฮอลเครื่องยนต์เรือ) ว่าสมควรที่จะต้องมีการยกลงเพื่อซ่อมบำรุงเครื่องยนต์ และปัญหาที่ลูกค้าแจ้งไว้สำหรับเรือลำที่ 5 นี้คือ ปัญหา ชาร์ป ละลาย

แต่ปัญหาทั้งหมดจากที่ได้รับรู้มา ก็พอจะวิเคราะห์ได้ว่าอาการต่าง ๆ เหล่านั้น ไม่น่าจะมีผลมาจากการทำงานของ เว้นแต่ เฉพาะเรือลำที่ 5 อาจจะมีสาเหตุที่สมเหตุ สมผลอยู่บ้าง แต่เมื่อมองถึงปัจจัยโดยรวมอื่น ๆ ก็สามารถให้วิเคราะห์ไปได้ว่า เครื่องยนต์ของเรือ มีอายุการใช้งานที่มาก อาจจะส่งผลต่อความสมบูรณ์ของเครื่องยนต์ที่อาจจะเหลือน้อย และอาจจะเกิดการที่เพลาข้อเหวี่ยงและชาร์ปที่จะมีระยะ clearance หรือช่องว่าง ซึ่งในช่องว่างตรงนี้เอง จะมีน้ำมันเครื่องเข้าไปหล่อลื่น แต่ถ้าเมื่อชาร์ปในบางชุดมีการหลวมหรือไม่แน่น (อันเนื่องมาจากอายุของการใช้งานเครื่องยนต์) ก็ทำให้น้ำมันเครื่องบางส่วนไปขังอยู่ในส่วนนั้น จนทำให้ชาร์ปในชุดอื่น ๆ มีน้ำมันเครื่องเข้าไปเลี้ยงไม่พอ ประกอบกับความสมบูรณ์ของปั๊มน้ำมันเครื่อง ที่เหลือความสมบูรณ์ของการใช้งานมากน้อยแค่ไหน ชุดใบพัด หรือฟันเฟืองที่ทำหน้าที่ไปปั่นหมุนน้ำมันเครื่อง เพื่อกวักน้ำมันเครื่องเข้าสู่ระบบหล่อลื่นต่าง ๆ ของเครื่องยนต์ สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพมากแค่ไหน สามารถที่จะส่งน้ำมันไปหล่อลื่นทุกส่วนได้อย่างเพียงพอหรือไม่ และถ้าฝืนให้มีการใช้งานต่อไป โดยอาจจะขาดการดูแลรักษาที่ถูกต้อง และเหมาะสม ตามระยะเวลาของการใช้งานก็อาจจะเป็นสาเหตุของปัญหาของเรือที่เกิดการชำรุดเสียหายได้และปัญหาในหน้างานที่ทางทีมเทคนิคฯ ได้เจอ ขณะออกตรวจสอบในหน้างานจริง ก็อาจจะเป็นตัวการที่จะเร่งทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ กับเครื่องยนต์ได้ (ปัญหาน้ำมันเครื่องที่ในระบบมีเหลืออยู่น้อย แต่มีการใช้งานเครื่องยนต์อย่างหนัก ซึ่งจะมีผลต่อการหล่อลื่น การระบายความร้อน และการป้องกันการสึกหรอ ของเครื่องยนต์อย่างแน่นอน 100%)

ในการเข้าพบลูกค้าในครั้งนี้เป็นการทำให้ทราบถึงปัญหาที่เกิดขึ้นกับเครื่องยนต์ ว่า ปัญหาโดยส่วนใหญ่ที่เกิดขึ้นกับเครื่องยนต์ หนึ่งในสาเหตุหลักๆ มักจะเกิดมาจากการดูแลรักษาเครื่องยนต์ที่ไม่ถูกต้อง หรือการประหยัดในส่วนต่าง ๆ เช่นการยืดอายุการเปลี่ยนถ่ายสารหล่อลื่น การประหยัดในการเติมสารหล่อลื่นลงในระบบ เมื่อพบว่ามีการลดลงของสารหล่อลื่น หรือการเลือกใช้สารหล่อลื่นที่ไม่เหมาะสมต่อการการใช้งานของเครื่องจักร เป็นต้น การยืดระยะเวลาการซ่อมบำรุงเครื่องยนต์ ให้มีการใช้งานเครื่องยนต์ไป จนมีการเสียหายของเครื่องยนต์หรืออาจจะตรงกับกับสุภาษิตไทย คือ (เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียง่าย) หรือไม่? จนเป็นปัญหาที่ลุกลามไปจนถึง การมองมาที่คุณภาพของสารหล่อลื่นหรือสินค้าน้ำมันเครื่อง ที่ต้องตกเป็นผู้ต้องหาในความคิดแรก ๆ ของผู้ใช้งานเครื่องยนต์ ว่ามีประสิทธิไม่เหมาะสมหรือไม่ มีคุณภาพที่ไม่ทนต่อการใช้งานหรือไม่ หรือสาเหตุต่าง ๆ ที่แล้วแต่จะเกิดทุก ๆ ครั้ง โดยที่ไม่มีใครมองถึงต้นทางของปัญหาจริง ๆ เลย

จากเหตุการ์ณที่เกิดขึ้นในครั้งนี้ จึงเป็นตัวอย่างของปัญหา ที่มักจะเกิดขึ้นกับเครื่องยนต์ โดยมีน้ำมันเครื่องตกเป็นจำเลยของปัญหาในทุกครั้ง จึงอยากที่จะฝากให้ผู้ที่ใช้เครื่องยนต์ในทุก ๆ ท่าน ไม่ว่าจะเป็นเครื่องยนต์ประเภทใด รถ เรือ หรือเครื่องบิน เครื่องยนต์ทุกประเภทจำเป็นต้อง มีการบำรุงรักษาที่ถูกต้อง เหมาะสม และถูกเวลา เพราะเครื่องยนต์ทุกชนิด ทุกประเภท จะมีอายุการใช้งานของตัวเองของมันเองอยู่ ไม่ว่าจะเป็นชิ้นส่วนของอะไหล่ต่าง ๆ เช่น ซีล ยาง วาว์ลในระบบต่าง ๆ หรือแม้แต่สารหล่อลื่น อย่างน้ำมันเครื่อง ซึ่งถ้าชิ้นส่วนอะไหล่ต่าง ๆ เหล่านั้น เกิดการเสื่อมสภาพไป ก็จะส่งผลต่อประสิทธิภาพการใช้งานของเครื่องยนต์ ประเภทนั้น ๆ ด้วย รวมไปถึง การที่ปัญหาอาจจะลุกลามเป็นปัญหาใหญ่โต จนทำให้เครื่องยนต์เกิดความเสียหายหนัก ที่จะส่งผลราคาค่าซ่อม ค่าอะไหล่ ต่อไป